Artikel in ‘Le Journal de la Mécanisation Forestière’

Een onvergelijkbare stuurpost 

De chipper met onderstel wordt sterker met Axsel

Philippe Parlant is een goed voorbeeld van succesvolle opschaling binnen eigen bedrijf. Dit houtbedrijf uit de Corrèze (Frankrijk) verwerkt al sinds 2010 hout voor bio-energie. Om deze activiteiten verder uit te breiden, koos het bedrijf voor continuïteit in de vorm van een chipper van Axsel, de nieuwe naam van Dutch Dragon, op een onderstel van John Deere, het geheel samengesteld door Afco. Een originele configuratie voor flexibiliteit op het gebied van productiviteit en logistiek. 

Een bijzonder smalle configuratie om makkelijk te passeren op kleine weggetjes 

INTEGRATIE VAN BIOMASSA IN DE WERKZAAMHEDEN 

“De vraag naar energie uit biomassa neemt enorm toe”, constateert onze gesprekspartner. En dat is heel positief, want daarnaast komt er steeds meer vraag naar versnippering vanuit milieu- en wegenbeheer. is hiermee een positieve spiraal in gang gezet? Misschien. Maar in elk geval komen er steeds meer stookinstallaties die geleidelijk toenemen in intensiteit in de regio. Philippe Parlant juicht de integratie van deze nieuwe energie ook toe op een ander niveau. “De werkterreinen worden helemaal schoon achtergelaten”, legt hij uit. Geen hakhout en geen houtrestjes op de grond – dat is een pluspunt voor de eigenaar en voor de kwaliteit van het werk. 

Hij heeft er dan ook geen spijt van dat hij biomassa in zijn bedrijf heeft geïntegreerd. Momenteel bedraagt de productie zo’n 14.500 ton per jaar, terwijl zo’n 18.000 ton als realistisch doel op de lange termijn wordt gezien. Om nog verder te gaan, zou het nodig zijn te investeren in een uitrijder en een harvester. Dat is een stap die momenteel zeker nog niet in de planning ligt. En hij heeft er evenmin spijt van dat hij Afco als partner voor zijn productiematerieel heeft gekozen. Integendeel, voor zijn investeringen in materieel “is de steun van Afco essentieel”, aldus Philippe. Voor zijn productiematerieel maakt hij al 26 jaar gebruik van de distributeur van John Deere in het middenwesten van Frankrijk. Eerst een Cernet en vervolgens een 1210 uirijder. “In die tijd deed ik alleen maar sleepwerk”, weet Philippe zich te herinneren. Zoals vaak gebeurt, besloot ook hij om wegens gebrek aan houthakkers zijn eerste harvester te kopen. Dat was in 1999, enkele maanden voor de grote storm. Vervolgens legde hij zichzelf, vanwege de enorme prijsverlaging in de diensten in 2003-2004, toe op houtverwerking. In het begin was er flinke concurrentie op dat gebied, maar langzaam maar zeker heeft Philippe Parlant zijn plaats weten te vinden te midden van enorm grote kopers. Om de vraag van zijn klanten bij te kunnen houden, heeft hij zijn materieelpark regelmatig uitgebreid en daarbij in 2012 het versnipperen geïntegreerd, steeds bijgestaan en geadviseerd door Afco.  

Zijn eerste Dutch Dragon chipper kwam gemonteerd op een oplegger. Makkelijker te verplaatsen dacht hij destijds. Maar toen deze configuratie voor het eerst langs de weg werd gebruikt, bleek ze ongeschikt omdat die in de bermen moeilijk toegankelijk en te laden was. Aangezien het overstappen op een aanhanger heel duur en technisch niet echt haalbaar was, besloot hij de chipper te monteren op de uitrijder die hem tevens bevoorraadt en van brandstof voorziet: een 810. “Die is er zeven jaar gebleven”, rekent Philippe uit, en bleek uiteindelijk dus een goede oplossing. 

Een chipper op een uitrijder is veelzijdig en kan grote hoeveelheden versnipperen ongeacht de buitenomstandigheden. Het heeft een krachtige kraan en is makkelijk te verplaatsen. Vanwege het gebrek aan opslagterreinen zijn dat essentiële kenmerken in het Franse departement Limousin. Om de inzet te optimaliseren, wordt het onderstel net als andere bedrijfsmachines op een dieplader verplaatst. En dan is er ook nog het voordeel dat het leeg terugkeert om zijn leveringen uit te voeren. Daarnaast levert het bedrijf onder tijdsdruk met zijn eigen vrachtwagens houtchips aan zijn klanten. Daarom is het tevens noodzakelijk dat de chipper altijd naast stapels hout geplaatst kan worden, zonder het materiaal terug te moeten brengen naar een versnipperings- en opslagterrein. 

TWEEDEHANDS ONDERSTEL EN NIEUWE CHIPPER 

De voorgaande chipper had dus ongeveer 5.000 uur gedraaid voordat die werd vervangen. “Hij was eenvoudig en doeltreffend”, aldus Gaëtan Garreloup, die hem zeven jaar heeft bestuurd. Het was dus niet zomaar een kwestie van merk switchen. Dutch Dragon is door eigenaar Hencon BV veranderd in AXSEL, maar fundamenteel is alles onveranderd gebleven. “Het is dezelfde machine”, zegt Philippe, zowel wat ontwerp als uitvoering betreft. Afco heeft daarom een oplossing voorgesteld waarbij een Axsel–chipper op een tweedehands onderstel van een E serie wordt gemonteerd. Een oplossing die onze houtverwerkers onmiddellijk overtuigde. Een grotere chipper terugzetten op de 810 die zijn voorganger droeg, leek geen goede oplossing, zowel wat betreft kranen als mobiliteit. De ronddraaiende cabine is echter ideaal voor toezicht op het laden van een chipper. Daarom werd als basis een 1110 E gekozen. 

De chipper op een nieuw onderstel monteren was geen optie, dat zou te duur zijn om uitsluitend slechts chips te produceren, maar een tweedehands model moest wel van goede kwaliteit zijn. Fabien had voor € 110.000 een 1110 E te koop. “Het is het beste compromis, met goede capaciteiten wat betreft mobiliteit en capaciteit”, bevestigt Gaëtan. Hij kan in bossen en in de berm worden gebruikt, naast de oplegger. Deze voorbeelden van onze bestuurder uit de Corrèze ter overtuiging van montage op een onderstel zijn overtuigend en moeilijk te verslaan. Aangezien de chipper ongeveer 14 ton weegt, is een stabiel en krachtig onderstel zoals de 1110 E benodigd om hem te verplaatsen. 

Makkelijk te vervoeren 

EEN ZORGELOZE COMBINATIE VAN ONDERSTEL EN CHIPPER 

De nieuwe AX10075 heeft er aan het begin van het jaar al 800 uur op zitten, na slechts 10 maanden in gebruik. De machine werpt de houtsnippers razendsnel in de vrachtwagen ernaast. De weg is uitermate smal, maar de twee machines werken probleemloos samen dankzij het slanke ontwerp van zowel het onderstel als de chipper. Het onderstel 1110 E hangt half in de sloot, op het uiterste randje, maar Gaëtan is daar niet bezorgd om en grijpt de ene na de andere stapel hout. Het materiaal dat voor de productie van spanen wordt gebruikt, is meestal vergaan kastanjehout of afvalschroot dat bij het schoonmaken van het werkterrein is achtergebleven. De bestuurder kan stukken hout recht onder zich zien, of onder de stapel die langs de weg is opgestapeld, en ze vervolgens probleemloos met de kraan oppakken. Dankzij kammen die de slangen beschermen, wordt er optimaal gebruik gemaakt van zijn kraanlengte. De chipper werkt enorm krachtig. Zodra de boel op de invoertafel komt, wordt deze stevig beetgepakt en kan er nog geen splinter aan de drukrol ontsnappen, zelfs niet langs de zijkanten. “Terwijl er wordt gemalen, wordt er niet losgelaten”, aldus de gebruiker. Er ontstaan amper stofdeeltjes buiten de versnipperaar en ook amper tussen de uiteindelijke snippers, slechts een gemiddelde van 3%. Wel kunnen er wat meer steeltjes zijn omdat er geen zeef is. Het is aan de bestuurder om deze regelmatig in de chipper te doen. 

Hij neemt kastanjehout gemengd met walnotenhout, met behoorlijk grote boomtoppen, maar de AX10075 verwerkt ze met het grootste gemak. De krachtige 760 pk motor van Volvo doet zijn werk. De kraan maakt het mogelijk om hoger te heffen en dikker hout te pakken, zelfs hele boomtoppen zonder te forceren. “Het rijcomfort is buitengewoon”, glimlacht Gaëtan. “Het is een echte stuurpost voor breekwerk”, voegt hij toe. Wat geluiddemping, de stoel en zicht betreft, biedt de cabine uitstekend werkcomfort. De machine is ook erg stabiel, wat goed is voor de rijsnelheid van de kraan. De niveauregeling is ook niet zomaar een leuk speeltje, maar een systeem dat regelmatig wordt gebruikt om de bestuurderspositie stabiel houden terwijl hij de chipper laadt. Vanuit de stoel van het onderstel is er goed zicht op de rollen van de invoertafel. Die is nu veel dichterbij en hoger dan op de 810, ideaal geplaatst om snel en goed te kunnen laden. Ook de plaatsing van de lichten is verbeterd; naast de lichten op de cabine zijn er ook twee zijlichten en één licht op de invoertafel met de camera.  

Het onderstel beweegt zich vooruit terwijl het versnippert, en past zich aan op het vulniveau van de bak. De vrachtwagen hoeft niet meer te bewegen en het onderstel doet deze handeling automatisch. Er is slechts een klein minpuntje: als hij alleen naar achteren moet werpen, reikt de Axsel niet helemaal tot aan de achterkant van de bak van de oplegger. Hier gaat het volgens Gaëtan om een typisch werkterrein, waarbij de vrachtwagen dezelfde weg terug moet nemen als hij gekomen is, zonder zijwaartse uitslag buiten de verharde strook. Maar dat is voor hem geen enkel probleem, want hij kan bijna elke kant op. Hetzelfde geldt voor de spanen, die vrijwel op maat geproduceerd worden. Vanaf een korrelgrootte van 30 voor slechts 40 kubieke meter per week geleverd tot aan G100, terwijl G45 het meest wordt gevraagd. IJking geschiedt eenvoudig met de regeling van de invoersnelheid. 

Het prestatievermogen wordt gemeten aan de voet van de oplegger. Het laden duurt gemiddeld 30 à 45 minuten. De gemiddelde tijd blijft behouden, ± 40 minuten om deze oplegger te laden. 

Montage op een onderstel, zodat de chipper in 1 uur op zijn plaats staat.

KRACHTIGER EN ZUINIGER 

Met twee personen is de Axsel chipper binnen één uur te demonteren en op vier poten neer te zetten. Er hoeft slechts één kabelbundel te worden losgekoppeld. Het specifieke subframe van het onderstel heeft een heel eenvoudig ontwerp en de haakbevestigingen met spieën zijn specifiek ontwikkeld voor het materieel van John Deere. Afco heeft deze aangepast aan de behoeften van de klant en volgens de instructies van de fabrikant die er gedurende het hele proces dicht bij betrokken bleef. Het is de eerste van dit type dat in Europa is geleverd, en dat is geen verrassing. Deze chipper beschikt over een drum met een diameter van 1.000 mm, met een invoeropening van 1.000 x 750 mm. Hij werkt met hydraulisch gespannen banden met een draaisnelheid van 1.000 tpm. Drie tegenmessen, twee vaste en één bewegend, zorgen dat de eerste versnippering wordt verfijnd. De AX10075 heeft zijn grote kracht te danken aan invoerkracht  van 6 ton. De invoerrollen en de automatisch drukkende bovenrol hebben verspreide tanden om het materiaal opnieuw in het midden van de band te centreren, waarbij de onderste drie rollen het nuttigste zijn, terwijl de vierde vooral dienst doet bij grote lengtes. 

Zeer krachtige rollen en een sterke drukrol 

De invoertafel is zeer robuust, tevens is het een voordeel dat het de bestuurder in staat stelt om de grijpers sneller te laten inhaken. De draaibare invoertafel is langer aan het laatste deel vanaf het scharnierpunt. De aan slijtage onderhevige onderdelen zijn van roestvrij staal gemaakt. 

Het verbruik is op dit moment gemiddeld 41,4 l/u voor een productie tussen 180 en 200 /uur. Dat is een hele vooruitgang vergeleken met het voorgaande model, dat weliswaar kleiner was (60 x 60), maar toch slechts 33 liter gebruikte om in 45 minuten 90 m3 te produceren. Dit is een enorme verbetering in tijd en brandstof, vooral gezien het feit dat er met een reservoir van 730 liter een hele dag onafgebroken gewerkt kan worden. Maar niet alleen de kracht van de chipper is verdubbeld, ook het rendement, verzekert de bestuurder. Er zijn ook talrijke ontwikkelingen, zoals het verwijderen van deeltjes uit de goot door lucht in de turbinerol te blazen. Of de keerschotten van de turbines. De schotten van Hardox 400 zijn tevens dikker en waterdicht gemaakt. De stofdeeltjes kunnen niet meer bij de banden komen. De verwijderbare brug zorgt op zijn beurt voor meer veiligheid voor toegang op hoogte rond de machine. En het vervangen van de messen is ook veiliger. Een hele vooruitgang, want de combinatie van drie messen gaat slechts een uur of tien mee. 

De Axsel chipper is duidelijk bijzonder goed aangepast voor montage op een onderstel. Ongeveer twintig jaar geleden wilde het Scandinavische voorbeeld en de Franse onervarenheid op het gebied van het oogsten van biomassa dat pioniers in biomassa chippers op onderstellen monteerden. Het resultaat was niet erg overtuigend, doordat chippers en onderstellen toen elkaars zwakten verergerden. De markt heeft sindsdien een wending genomen met vrachtwagens en gemotoriseerde chippers. De tijd is nu echter weer rijp voor onderstellen, met de Axsel–chipper, om weer de leiding te nemen op het gebied van biomassa. 

S.A. 

TECHNISCHE GEGEVENS  

• CHIPPER AX10075  

• Invoer: 1.000 x 750 mm 
• Bandlengte: 2.171 mm 
• 4 trekrollen onder 
• 1 trekrol boven – invoerkracht 6 ton 
• Rotor: diameter 1.000 mm 

• 3 messen 
• 3 tegenmessen 
• 1.000 tpm 
• Volvo Penta motor 760 pk, 6 cilinders 
• Gewicht: 14.000 kg 

 bron: journal Mécanisation Forestière / Février 2020)